Nghiên cứu khoa học chuyển giao công nghệ tại các trường đại học: Doanh thu còn thấp

Sinh viên ĐH Bách khoa Hà Nội vào vùng lũ, ứng dụng khoa học công nghệ hỗ trợ người dân. Ảnh: Gia Hân

Trường ĐH Kinh tế Quốc dân có nguồn thu năm 2023 từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ là trên 42 tỷ đồng, đạt gần 3%; thu từ học phí hơn 1.014 tỷ đồng, chiếm trên 72%. ĐH Bách khoa Hà Nội có nguồn thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ là 18 tỷ đồng, đạt trên 0,8%; thu từ học phí là 1.340 tỷ đồng, chiếm hơn 62%.

Thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ của Trường ĐH Tôn Đức Thắng là trên 53/1.157 tỷ đồng; học phí là trên 997/1.157 tỷ đồng. Ở Trường ĐH Nguyễn Tất Thành, thu từ học phí là 1.454 tỷ đồng, chiếm trên 98% tổng thu; nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ là trên 11 tỷ đồng, đạt 0,7%.

Theo phản ánh của các trường, cơ chế, chính sách nặng về hành chính đang là rào cản khiến giảng viên ngại hợp tác nghiên cứu khoa học. Chủ nhiệm đề tài phải thực hiện rất nhiều thủ tục hành chính như lập hồ sơ, thuyết minh, giải trình, đấu thầu, hóa đơn đỏ, 3 báo giá... Chưa kể hoàn thành đề tài còn phải thanh, kiểm tra các hoạt động thu - chi. Chính vì thế, không ít giảng viên có suy nghĩ ra ngoài thành lập doanh nghiệp tư nhân hoặc kết hợp với doanh nghiệp để kiếm tiền từ tri thức của mình.

Khó nhưng vẫn khả thi

Một số cơ sở giáo dục ĐH có doanh thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ đạt tỉ trọng tương đối trong tổng nguồn thu. Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội tổng thu năm 2023 đạt 286,4 tỷ đồng, trong đó thu từ nghiên cứu khoa học là 55,5 tỷ đồng, đạt trên 19%.

Bộ GD&ĐT vừa ban hành Thông tư Chuẩn cơ sở giáo dục ĐH. Để đạt chuẩn cơ sở giáo dục ĐH, bên cạnh những tiêu chuẩn về giảng viên, cơ sở vật chất, tài chính, tuyển sinh - đào tạo..., các trường ĐH có đào tạo tiến sĩ phải đáp ứng yêu cầu tỉ trọng từ các hoạt động khoa học và công nghệ trên tổng thu tính trung bình trong 3 năm gần nhất không thấp hơn 5%.

Xét từ thực tế hiện tại có thể thấy tiêu chuẩn về tỉ trọng nguồn thu trong nghiên cứu khoa học đối với các trường ĐH hiện nay rất khó có thể đáp ứng với những trường doanh thu nghìn tỷ như trên, tỉ trọng từ nghiên cứu khoa học cũng khó đạt được. Còn một số trường khác doanh thu thấp hơn và tỉ trọng thu từ khoa học công nghệ ở mức mấp mé đạt tiêu chuẩn của Bộ GD&ĐT.

Trường ĐH Công nghệ thông tin TPHCM tổng thu năm 2023 là 259 tỷ đồng, trong đó nghiên cứu khoa học 12,4 tỷ đồng, đạt 4,7%. Doanh thu từ khoa học công nghệ của Trường ĐH Công nghiệp Hà Nội là gần 37,3 tỷ đồng, đạt 4,2% trên tổng thu 878,1 tỷ đồng năm 2023. Trường ĐH Bách khoa TPHCM doanh thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ hơn 44 tỷ đồng, chiếm 4,4%.

PGS. TS Nguyễn Phong Điền, Phó Giám đốc ĐH Bách khoa Hà Nội, khẳng định nguồn thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ từ năm 2021 đến năm 2023 của ĐH này giảm đột ngột so với những năm trước COVID-19. Nguyên nhân xuất phát từ khó khăn của doanh nghiệp do ảnh hưởng sau dịch COVID-19. Năm 2022, con số này còn rất thấp, chỉ 7 tỷ đồng.

Trong khi đó, năm 2020, nguồn thu từ chuyển giao công nghệ và nghiên cứu khoa học của ĐH Bách khoa Hà Nội là 107 tỷ đồng trong tổng doanh thu là 1.141 tỷ đồng. Theo ông Điền, năm 2024, nguồn thu từ nghiên cứu khoa học của ĐH đã bắt đầu “ấm” lên. Tiêu chí nguồn thu từ khoa học phải đạt 5% trong tổng thu hợp pháp của các cơ sở ĐH không khó và ĐH Bách khoa Hà Nội có thể đáp ứng được.

GS.TSKH Vũ Hoàng Linh, Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội giải thích, sở dĩ nghiên cứu khoa học chiếm tỉ trọng lớn trong doanh thu của trường là do trường có điểm mạnh về nghiên cứu khoa học cơ bản. Cùng với đó là phát triển các nhóm nghiên cứu mạnh. Số lượng bằng sáng chế sở hữu trí tuệ của các giảng viên trong trường tăng lên hằng năm. ĐH Quốc gia Hà Nội cũng có cơ chế, chính sách để phát triển nghiên cứu khoa học.

Ông Linh chia sẻ, doanh thu từ nghiên cứu khoa học của trường chủ yếu từ nguồn làm đề tài từ cấp nhà nước, bộ, ngành, ĐH quốc gia, các tập đoàn lớn. Phần về chuyển giao công nghệ có nhưng chưa nhiều. Đây cũng là vấn đề mà ông Linh mong muốn các doanh nghiệp đặt hàng các trường ĐH để đẩy mạnh nghiên cứu chuyển giao công nghệ.

Thế giới

‘Nhóc’ hà mã lùn Thái Lan bỗng dưng nổi tiếng khắp cõi mạng

Xã hội

Kon Tum tiếp nhận một cá thể trăn đất quý hiếm được người dân giao nộp

Khoa học

Người Scandinavia đã sử dụng thuyền làm bằng da động vật cách đây 5.000 năm?

Khoa học

'Siêu vi khuẩn' sẽ giết chết hàng chục triệu người vào năm 2050

Khoa học

Hoàn toàn bất ngờ về loại gỗ mới được phát hiện

'Vùng xám' trong nghiên cứu khoa học

Tỏa sáng với niềm đam mê nghiên cứu khoa học

MỚI - NÓNG

Xe khách tông xe container trên cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết, 1 người chết, 12 người bị thương

Xã hội TPO - Sáng nay, chiếc xe khách Thuận Thảo chạy trên cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết theo hướng từ Bắc vào Nam, khi đến Km227+800 đoạn qua xã Hàm Thạnh, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận đã tông vào đuôi xe container khiến 1 người chết, 12 người bị thương.

Vàng SJC bất ngờ tăng mạnh

Kinh tế TPO - Chỉ trong vài tiếng giao dịch buổi sáng, giá vàng miếng SJC tăng mạnh 1,5 triệu đồng/lượng lên mốc 83,5 triệu đồng/lượng. Vàng nhẫn cũng tiến sát mốc 82 triệu đồng/lượng.

Giám đốc Sở Y tế tỉnh Phú Yên xin thôi việc theo nguyện vọng cá nhân

Xã hội TPO - Bà Nguyễn Thị Mộng Ngọc - Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Phú Yên, đã được UBND tỉnh Phú Yên cho thôi việc theo nguyện vọng cá nhân.