Nga đang giữ thế chủ động và tiếp tục mở rộng vùng kiểm soát trên hướng Avdiivka - Chasov Yar, Ukraine cố gắng kháng cự (Ảnh minh họa: FT/AFP).

Những đơn vị lính dù Nga bị Ukraine nói "xóa sổ" nhiều lần

Truyền thông Ukraine và phương Tây dường như đang đẩy mạnh chiến dịch tuyên truyền có chủ đích và lực lượng đổ bộ đường không Nga (hay lính dù, viết tắt là VDV) là một trong những lực lượng được nhắc đến thường xuyên nhất, chẳng hạn Lữ đoàn xung kích cận vệ 11 và Lữ đoàn xung kích cận vệ 31 đã bị quân đội Ukraine "tiêu diệt nhiều lần".

Đối với các đơn vị tương đối lớn như Sư đoàn tấn công đường không sơn cước số 7, Sư đoàn tấn công đường không cận vệ 76 và Sư đoàn dù cận vệ 98 thì sẽ hơi quá khi nói rằng họ đã bị tiêu diệt nên quân đội Ukraine dùng từ "tổn thất nặng nề" hoặc "mất hiệu quả chiến đấu".

Lữ đoàn tấn công đường không cận vệ 83 (sau đây gọi tắt là Lữ đoàn 83) tuy không phải là đơn vị VDV Nga bị quân đội Ukraine tuyên bố "xóa sổ" nhiều nhất, nhưng đây là đơn vị có 6 sĩ quan cấp tá trở lên, trong đó có 3 phó chỉ huy lữ đoàn, đã thiệt mạng trong chiến đấu. Điều này đã làm giới truyền thông Ukraine không ít lần hào hứng đưa tin.

Việc có thể gây sát thương cho lực lượng tinh nhuệ nhất của Nga chứng tỏ quân đội Ukraine có hiệu quả chiến đấu mạnh mẽ là chủ đề tuyên truyền dày đặc trên truyền thông, đó cũng là điều dễ hiểu.

Lịch sử của Lữ đoàn xung kích đường không cận vệ số 83 có thể bắt nguồn từ tháng 11/1985, khi nó được đặt tên là Tiểu đoàn tấn công đường không độc lập số 65. Đơn vị được thành lập trên cơ sở Tiểu đoàn trinh sát độc lập số 126 của Sư đoàn bộ binh cơ giới Cận vệ số 6 thuộc Quân khu phía Bắc Liên Xô.

Từ tháng 5 đến tháng 11/1986, tiểu đoàn được mở rộng thành Lữ đoàn xung kích đường không độc lập số 83. Vào ngày 18/5/1990, lữ đoàn được chuyển đến Bộ Tư lệnh Dù và được tổ chức lại thành Lữ đoàn Dù độc lập số 83. Vào tháng 7 cùng năm, Lữ đoàn được chuyển đến Ussuriysk thuộc Quân khu Viễn Đông.

Ngày 1/2/1996, Lữ đoàn không còn trực thuộc Bộ Tư lệnh Dù và được chuyển về Quân khu Viễn Đông. Trong cuộc tập trận năm 2002, lữ đoàn đã phối hợp thành công với thủy quân lục chiến ở tây nam Vladivostok, giành được bằng khen của Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Ivanov.

Vào ngày 1/12/2013, Lữ đoàn được tái biên chế vào Bộ Tư lệnh Dù của Quân đội Nga. Vào ngày 25/3/2015, Lữ đoàn đã được trao tặng danh hiệu Cận vệ danh dự.

Lữ đoàn xung kích đường không 83 hiện có trong biên chế 3 tiểu đoàn dù số 598, 635, 654, một tiểu đoàn xe tăng và tiểu đoàn pháo binh 9.

Lực lượng đổ bộ đường không tinh nhuệ của quân đội Nga (Ảnh: BQP Nga).

Thành tích chiến đấu của Lữ đoàn 83

Dù Lữ đoàn 83 không phải là đơn vị VDV đầu tiên tiến vào chiến trường Ukraine nhưng lại là lực lượng dự bị chiến lược tiền tuyến đầu tiên có sĩ quan thiệt mạng, đó là Phó Lữ đoàn trưởng, Trung tá Vitaly Slabzo trong vụ việc xảy ra vào ngày 24/3/2022, tức một tháng sau khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra.

Sau đó, Lữ đoàn 83 tham gia chiến dịch tấn công thành phố Bakhmut, chiến dịch có thể so sánh với chiến dịch Verdun trong Thế chiến thứ nhất và chiến dịch Stalingrad trong Thế chiến thứ hai về mức độ tàn khốc.

Trong chiến dịch này, Lữ đoàn 83 chịu trách nhiệm chính là bảo vệ cho hai bên sườn của quân đội Nga tiến công vào thành phố. Những trận chiến trên đường phố đô thị khiến cả Nga và Ukraine đều chịu thương vong nặng nề. Riêng đơn vị  này có 6 sĩ quan chỉ huy cấp cao thiệt mạng trong chiến đấu.

Ngay từ ngày 16/9/2023, Tướng Ukraine Oleksandr Syrsky tuyên bố rằng, sau khi giao tranh ở khu vực phía đông Bakhmut, 3 đơn vị tinh nhuệ của Nga là Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 72, Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 31 và Lữ đoàn xung kích đường không số 83 đã bị "đánh bại và mất hoàn toàn hiệu quả chiến đấu".

Vào ngày 27/6 vừa qua, nhà báo chuyên mục quân sự của Forbes (Mỹ) là David Axe viết: "Quân đội Nga có thể đã mất toàn bộ Lữ đoàn xung kích đường không độc lập số 83 tinh nhuệ, trong cuộc tấn công vào thành phố Volchansk ở tỉnh Kharkov, Ukraine vào tháng 5".

Tuy nhiên, có một điều lạ đó là, bất cứ khi nào phía Ukraine tuyên bố đã tiêu diệt đơn vị tinh nhuệ của Nga, những đơn vị này sẽ sớm xuất hiện trở lại trên chiến trường.

Và trên thực tế, tính đến ngày 11/7, sau khi đánh bật lực lượng Kiev ở phía bắc Volchansk, các đơn vị Nga đã ào ạt vượt sông Volchya đánh chiếm và mở rộng đầu cầu, tạo bàn đạp cho những bước tiến xa hơn trong những ngày tới.