Cần thể chế, chính sách cho chuyển đổi công nghiệp

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên đối thoại. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Theo Thủ tướng, muốn phát triển khoa học - công nghệ, việc xây dựng thể chế là rất quan trọng. Trong kỳ họp thứ VIII sắp tới, Quốc hội sẽ thảo luận 16 luật và xây dựng các nghị định, quyết định, cơ chế, chính sách để huy động nguồn lực và phát triển hạ tầng số, hạ tầng giao thông, chống biến đổi khí hậu, y tế, văn hóa. Việc quản trị cũng phải phù hợp với quá trình chuyển đổi phát triển khoa học - công nghệ; phải đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với tình hình phát triển bên cạnh việc huy động sự giúp đỡ, chia sẻ của bạn bè quốc tế để giúp Việt Nam có bản lĩnh, tự tin chuyển đổi.

"Chúng ta cần tập trung vào những lĩnh vực cụ thể nào về khoa học - công nghệ để tạo ra những bước đột phá trong việc chuyển đổi?". Trả lời câu hỏi này, Thủ tướng Chính phủ cho rằng giáo dục - đào tạo là nền tảng quan trọng nhất. Nếu không thay đổi giáo dục - đào tạo thì không thể phát triển khoa học - công nghệ. Vì vậy, Việt Nam đang chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục - đào tạo, trong đó tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Thu hút FDI thế hệ mới

Về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), định hướng của Việt Nam là thu hút những dự án có quy mô lớn, dự án thân thiện với môi trường, dự án có công nghệ cao. Để duy trì môi trường đầu tư kinh doanh hấp dẫn, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương hoàn thiện Nghị định về quỹ hỗ trợ đầu tư nhằm hướng tới thu hút các nhà đầu tư trong lĩnh vực công nghệ, công nghiệp mới. Các nhà đầu tư nước ngoài sẽ không bị giới hạn về tỉ lệ góp vốn khi tham gia đầu tư xây dựng các trung tâm dữ liệu.

Thủ tướng chia sẻ trong quá trình phát triển đất nước thì nguồn lực bên trong là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định; nguồn lực bên ngoài là quan trọng và đột phá. Đầu tư nước ngoài mang lại nguồn vốn, công nghệ, quản trị, góp phần đào tạo nhân lực, thị trường. Từ đầu năm tới nay, FDI toàn cầu suy giảm nhưng Việt Nam vẫn thu hút 21 tỉ USD và đã giải ngân 14 tỉ USD - mức cao nhất từ trước tới nay, cho thấy việc thu hút FDI của chúng ta có hiệu quả.

Thủ tướng nói thêm muốn thu hút FDI thì trước hết thể chế phải thông thoáng, tháo gỡ các vướng mắc, cản trở về thủ tục đầu tư, giảm thủ tục, phân cấp, phân quyền cho địa phương nhiều hơn. Thứ hai là hạ tầng phải thuận tiện, thông suốt, kéo giảm chi phí logistics xuống ngang với các nước tiên tiến (khoảng 11%-12% GDP). Thứ ba là quan tâm đáp ứng nguồn nhân lực chất lượng cao cho các ngành mới nổi như chip bán dẫn, hydrogen, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây…

"Chúng tôi kêu gọi các nhà đầu tư yên tâm đầu tư vì Việt Nam đang xây dựng cơ chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, con người và quản trị thông minh. Việt Nam cam kết bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các nhà đầu tư, không hình sự hóa các quan hệ kinh tế - dân sự. Tôi tin Việt Nam là điểm đến đầu tư hấp dẫn hiện nay và tương lai" - Thủ tướng nhấn mạnh. 

Ông TRẦN QUỐC PHƯƠNG, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư:

Sớm thành lập quỹ hỗ trợ đầu tư

Có 3 lĩnh vực trọng tâm trong chuyển đổi nền kinh tế gồm: cơ cấu lại ngân sách nhà nước; cơ cấu lại doanh nghiệp (DN) nhà nước; cơ cấu lại đầu tư công. Trong thúc đẩy chuyển đổi với ngành công nghiệp, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh song hành với nhau và để thực hiện thành công thì đổi mới sáng tạo là yêu cầu bức thiết. Thời gian tới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ tiếp tục nghiên cứu, tham mưu với Chính phủ và rà soát các quy định hiện hành liên quan đến hỗ trợ, khuyến khích các DN thúc đẩy chuyển đổi xanh. Theo đó, những điều không còn phù hợp sẽ được điều chỉnh, thay bằng những chính sách mới. Bộ sẽ trình Chính phủ sớm ban hành chính sách thành lập quỹ hỗ trợ đầu tư để hỗ trợ các DN trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

Ông LÊ CÔNG THÀNH, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường:

Áp dụng kinh tế tuần hoàn trong sản xuất

Chính phủ đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia về kinh tế tuần hoàn. Trong dự thảo kế hoạch này đã đề ra 5 quan điểm, mục tiêu, 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp với các chương trình nhiệm vụ cụ thể cho từng ngành. Trong đó, bao gồm nhóm nhiệm vụ hỗ trợ các DN thúc đẩy áp dụng kinh tế tuần hoàn trong hoạt động sản xuất.

Bộ cũng đã xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt bộ tiêu chí xác định các dự án xanh để các dự án có thể tiếp cận nguồn vốn tín dụng xanh ở trong và ngoài nước; xây dựng chính sách mua sắm công xanh để hỗ trợ sự phát triển của kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn.

Ông TRƯƠNG THANH HOÀI, Thứ trưởng Bộ Công Thương:

Sửa đổi toàn diện Luật Điện lực

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch điện VIII. Đối với nhiệt điện than sẽ không đầu tư các dự án mới, tiến tới giảm dần; với các dự án đang hoạt động thì phải cải tạo đưa lên hiệu suất cao hơn đồng thời phải giảm tối đa phát thải. Quy hoạch điện VIII cũng xác định nguồn điện thay thế ít phát thải hơn như từ khí thiên nhiên hóa lỏng, các nguồn điện mặt trời, năng lượng tái tạo, các nguồn điện gió trên bờ và ngoài khơi.

Trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hiện chúng tôi đang sửa toàn diện Luật Điện lực nhằm thu hút được tất cả nguồn lực xã hội trong việc phát triển nguồn điện. Thứ nhất là cung cấp đủ năng lượng; thứ hai là góp phần vào việc chuyển đổi năng lượng theo hướng xanh, giảm phát thải.

Phát huy nguồn lực của TP HCM

Qua diễn đàn, Thủ tướng đồng tình cao với ý kiến của các đại biểu về yêu cầu chuyển đổi công nghiệp toàn diện tại TP HCM, xây dựng một thành phố văn minh, hiện đại, ngang tầm lịch sử. Người đứng đầu Chính phủ cho rằng chuyển đổi công nghiệp phải vừa làm mới các ngành công nghiệp truyền thống như cơ khí chế tạo, hóa chất... vừa phải phát triển các ngành công nghiệp mới với khái niệm rộng hơn, liên quan tới các lĩnh vực mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế chia sẻ, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế đêm.

Muốn làm được điều này, phải xây dựng và hoàn thiện thể chế. Chính phủ và các bộ, ngành phải xây dựng thể chế cùng TP HCM; ưu tiên về cơ chế, chính sách để tiếp tục phát huy nguồn lực của thành phố; xây dựng chiến lược chung cho cả nước, trong đó có chiến lược riêng, cơ chế đặc thù với TP HCM.